arşimet noktası

  2025 yılı Nisan ayında, ABD Başkanı Donald Trump “Liberation Day” adını verdiği yeni bir ekonomik kararla dünya ekonomisine adeta savaş ilan etti. Çin, Avrupa Birliği, Japonya ve Vietnam gibi küresel üretim merkezlerine yüksek gümrük tarifeleri getirerek, sadece ithalatı sınırlamakla kalmadı; aynı zamanda son kırk yılın küreselleşme modelini de hedef tahtasına oturttu. Bu yeni tarifelerle Trump, üretimi yeniden ABD topraklarına çekmeyi, iç pazarı korumayı ve Amerikan işçisini yeniden sistemin merkezine yerleştirmeyi vaat ediyor. Ancak bu iddialı hedeflerin ardında hem iktisadi hem de siyasi pek çok çelişki gizli. Dünya ise bu hamleye temkinli ve parçalı bir tepki veriyor. Çin misilleme tarifeleri hazırlarken, Avrupa Birliği diplomatik yollarla çözüm arayışında; Japonya ve Güney Kore gibi ABD müttefikleri ise ikili ilişkileri koruma adına açık tepki vermekten kaçınıyor. Türkiye gibi bazı ülkeler ise şimdilik daha düşük tarifelerle sistem içinde tutuluyor. Ancak bu yeni düzenin sür...

  Güneş, evrendeki en güçlü enerji kaynaklarından biridir. Enerjisini merkezinde gerçekleşen nükleer füzyon süreçleriyle üretir. Güneş’in çekirdeğinde, yüksek sıcaklık ve basınç altında hidrojen atomları çarpışarak helyum atomlarına dönüşür. Bu birleşme sırasında, birleşen atomların kütlesinden bir kısmı enerjiye dönüşür; bu süreç Einstein’ın ünlü E=mc² formülüyle açıklanır. İki hafif atomun birleşmesi (füzyon), ağır bir atomun parçalanmasından (fisyon) daha çok enerji açığa çıkarır. Çünkü hafif elementler, birleştiğinde daha kararlı ve düşük enerjili bir yapı oluştururlar. Bu kararlılığa ulaşırken, fazladan olan enerji serbest kalır. \"Yapay güneş\" olarak adlandırılan füzyon reaktörleri ise, bu doğa olayını laboratuvar ortamında taklit etmeyi amaçlar. Amaç, tıpkı Güneş’te olduğu gibi hidrojen izotoplarını birleştirerek enerji üretmektir. Bunun için gereken yüksek sıcaklıklar ve manyetik alanlar, devasa ve son derece gelişmiş sistemlerle sağlanır. EAST Reaktörü v...